Doğum Sonrası (Postpartum) Depresyon Nedir?

Hamilelikten ebeveynliğe geçiş, ister ilk, ister üçüncü bebekleri olsun, anneler için zorlu bir deneyim olabilir. Bu dönem iniş-çıkışlarla ve güçlü duygu karışımıyla dolu bir zamandır. Bir an, bebeğinizin olduğuna şaşırabilirsiniz ve sonra, çocuk yetiştirme kaygısı ve korkusuyla dolabilirsiniz. Annelik yeteneklerinizden şüphe etmeye başlarsınız. “Annelikte harika bir iş çıkaracak mıyım? Okuduğum tüm kitaplar ve makaleler beni yeterince hazırladı mı? Bunu gerçekten halledebilir miyim?”

Doğum Sonrası Depresyon: Bilmeniz Gerekenler

Kadınların yüzde 70 ila 80'ini etkileyen "bebek hüznü" yaşamak normaldir. Doğumdan sonra hormonlarda meydana gelen ani değişiklikten kaynaklanır. Uyku yoksunluğu, stres, yorgunluk ve hatta izolasyonun yanı sıra bu hormonal dalgalanmalar, kadınların duygusal, gözü yaşlı ve bunalmış hissetmelerine neden olabilir.

Bebek hüznü tamamen normal olsa da, bir veya iki hafta sonra azalmayan belirtiler bunun yerine doğum sonrası depresyona işaret edebilir. Bebek hüznüyle karıştırılmaması gereken doğum sonrası depresyonu daha uzun sürer, daha şiddetlidir. Annenin zihinsel ve davranışsal sağlığını etkiler. Doğum sonrası depresyon, annenin günlük işlerini veya bebeğine bakma yeteneğini de etkiler.

Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri

Doğum sonrası depresyon ciddi bir ruh sağlığı hastalığıdır ve göz ardı edilmemelidir. Bu durum, bebek sahibi olduktan sonraki ilk yıl içinde yaklaşık 7 yeni anneden 1'ini etkilemektedir. Fakat bu annelerin neredeyse yarısı tedavi ve destek aramamaktadırlar.

Doğum sonrası depresyon, her annede aynı hissi oluşturmayabilir. Ancak tipik olarak öfke, umutsuzluk, sinirlilik, üzüntü veya değersizlik duyguları belirgindir. Acı çeken kadınlar, kontrol edilemeyen ağlama nöbetleri yaşayabilir, bir zamanlar keyif aldıkları aktivitelere olan ilgisini kaybedebilir, uyumakta güçlük çekebilir (veya fazla uyuyabilir) veya bebeğe karşı ilgisiz olabilir ve bağ kurmak için mücadele ediyor olabilir.

Doğum sonrası depresyonunuz varsa ayrıca, suçlu hissedebilirsiniz ve iyi bir anne olmadığınıza inanabilirsiniz. Bebeğinize yeterince bakabileceğinizden şüphe duyabilirsiniz veya bebeğinizin ihtiyaçlarına odaklanma yeteneğinizi engelleyen konsantre olma sorunlarınız olabilir. Bu sorun tedavi edilmediği takdirde, zararlı ebeveynlik uygulamalarına, bebeğe karşı ihmale, bebek ve anne arasında zayıf bir bağa ve yenidoğanın fiziksel ve psikolojik gelişimini engelleme potansiyeline yol açabilir.

Doğum Sonrası Depresyonun Nedenleri ve Risk Faktörleri

Doğum sonrası depresyonun tek bir nedeni olmayabilir.

Hormonlar

Doğum sonrası depresyona spesifik olarak neyin neden olduğunu belirlemek için ek araştırmalar gerekli olsa da, bazı uzmanlar östrojen ve progesteronun (dişi üreme hormonları) rol oynayabileceğine inanıyor. Her iki hormon da hamilelik sırasında önemli ölçüde artar ve ardından kadınlar doğum yaptıktan sadece birkaç gün sonra hamilelik öncesi seviyelere geri döner. Bu nedenle azalan hormon seviyeleri, bir kadının vücudunda ani ve şiddetli bir değişim yaratarak, ruh hali ve duygularla ilgili bir dengesizliği tetikleyebilir.

Aile öyküsü

Bir veya daha fazla aile üyesinde bu sorundan muzdarip olan kadınların bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.

Fiziksel değişiklikler

Doğum yapmak çok sayıda fiziksel (ve duygusal) değişikliğe neden olur. Doğum ağrısını yönetmek, benlik algısındaki değişiklikler ve hamilelik sonrası bedensel değişiklikler benlik saygısını ve güvensizlikleri etkileyebilir. Ayrıca stres, yorgunluk ve bir bebeğe bakma gerekliliği de bu sorunlara ektir.

Psikolojik

Anksiyete, depresyon, şiddetli duygudurum bozuklukları veya adet öncesi sendromu öyküsü olan kadınların doğum sonrası depresyon yaşama olasılığı %30 ila %35 daha fazladır. Ek faktörler arasında bebeğe karşı olumsuz bir tutum, bebeğin cinsiyeti ile ilgili hayal kırıklığı ve cinsel istismar öyküsü yer alır. Araştırmalarda, önceki doğumlarında depresyon yaşayan kadınların bunu tekrar yaşama ihtimalinin %10 ila %50 daha fazla olduğunu bulunmuştur.

Yaşam tarzı

Çeşitli yaşam tarzı alışkanlıkları doğum sonrası depresyona neden olabilir. Kötü beslenme ve fiziksel aktivitenin az olması, hamileyken sigara içmek ve yeterli saat uyumamak bunlardan birkaçıdır. Depresif semptomları azaltmaya yardımcı olmak için mümkün olduğunca dinlenmek ve gününüze fiziksel aktiviteyi dahil etmek önemlidir.

Doğum öyküsü

Acil sezaryen, hamileliğiniz sırasında hastaneye yatış, erken doğum, bebek doğum ağırlığının düşük olması, düşük hemoglobin seviyeleri ve göbek kordonu sarkması doğum sonrası depresyon ile ilişkili risk faktörleridir.

Sosyal

Güçlü bir destek sistemine sahip olmayan veya ilişkilerinde aile içi şiddet yaşayan kadınların da doğum sonrası depresyon yaşaması muhtemeldir.

Fzt. Tuğçe Atalay